فرزندان و تربیت

برگ دیگر زندگی انسان کاملی چون رسول اکرم صلی اللَّه علیه و آله آن است که همیشه با رفتار و گفتار شایسته اش در راه تربیت فرزندان و کودکان گام برمی داشت؛ کودکانش را می بوسید و بر آنان سلام می کرد (163) و می فرمود:
فرزندان پاره تن ما هستند. (164)
روزی پیامبر خدا صلی اللَّه علیه و آله امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام را روی زانوی خود نشانده بود و صورتش را می بوسید؛ اقرع بن حابس گفت: من ده پسر دارم که تا به هم آنان را نبوسیده ام! حضرت در پاسخ وی فرمود:
کسی که دل رحم نیست، خدا هرگز بر او رحمت ندارد. (165)
آن حضرت کودکان مردم را نیز مورد لطف و مهربانی خویش قرار می داد، دست بر سرشان می کشید، بر آنان سلام می کرد و اجازه نمی داد که آن ها به سبب خطاهای کودکانه خودشان سرزنش شوند. (166)
همچنین سفارش می کرد که همواره میان فرزندان محبت یکسان برقرار باشد. از این رو هنگامی که می بیند شخصی، یکی از فرزندان خود را برسید و به دیگری اعتنایی نکرد، با لحن اعتراض به وی فرمود:
چرا میان دو فرزند فرق گذاشتی؟ (167)
به هر حال، در رهنمودهای آن حضرت به چند نکته لطیف تربیتی اشاره شده است:
1- مهربانی و مهرورزی، نقش کلیدی در پرورش شخصیت فرزندان ایفا می کند. پیامبر فرمود: فرزندانتان را در پرتو رحمت و مهربانی خویش بگیرید. (168)
2- احترام به فرزندان، رشد آنان را فراهم می کند. مثلاً سلام کردن، با کنیه و خوب صدا کردن آنها و وفاداری به وعده ها. رسول اکرم صلی اللَّه علیه و آله فرمود:
هر گاه به کودکان وعده می دهید، وفا کنید. (169)
3- آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان و تامین دیگر نیازهای آنان، حقوق اساسی و شرط بنیادی در تربیت متعالی آنان است. چنانکه رسول اکرم صلی اللَّه علیه و آله فرمود:
من خلق الولد علی والده ثلاثه: ان یحسن اسمه و یعلمه الکتابه و یزوجه اذا بلغ؛ (170)
از حقوق فرزند بر پدر، سه چیز است: اسم نیکو برای او بگذارد، سواد و نوشتن بیاموزد وبه هنگامی که بالغ شد، زمینه ازدواجش را فراهم سازد.

برگرفته از کتاب تربیت نبوی

http://www.ghadeer.org/Book/1315/207742